"Nacjonalizm. Historyczne i Współczesne Oblicza"
red. J. Malczewski, M. Kaliński, P. Eckhardt, "Nacjonalizm. Historyczne i Współczesne Oblicza", Przygotowalnia Pracownia DTP i Grafiki, Kraków 2012.
Ze wstępu:
"Wśród szerokiego grona doktryn politycznych, którym można zarzucić posiadanie „krwi na rękach", nacjonalizm zajmuje miejsce szczególne. Kontrowersyjny, budzący zazwyczaj jednoznacznie złe skojarzenia, w słowniku współczesnej polityki funkcjonuje jako niemalże obelga. Przyczyn nie trzeba szukać zbyt daleko. Spokrewniony z rasizmem i ksenofobią, chętnie wchodzący w związki z imperializmem, stanowił nacjonalizm bazę dla faszyzmu i jego najbardziej ekstremalnej odmiany – nazizmu, zaznaczając się w historii ludzkości dziesiątkami tysięcy, jeśli nie milionami ofiar.
W przeciwieństwie do wyznających je ludzi, idei nie można jednak sadzać na ławie oskarżonych. Nie można ich sądzić i skazywać, zamykać za kratami i zabraniać oddziaływania. Co gorsza, nawet te najbardziej skompromitowane nie umierają nigdy, przez lata tkwiąc w uśpieniu niczym pałeczki Camusowskiej „Dżumy", tylko po to by ujawnić się w burzliwych czasach kryzysu gospodarczego lub politycznego, jako kusząca alternatywa dla liberalnej demokracji, której triumf otrąbiono chyba nazbyt wcześnie. W obliczu powyższego najgorszym co można uczynić jest odwrócenie się do nacjonalizmu plecami i zignorowanie problemu, jak gdyby istniał wyłącznie gdzieś na marginesie współczesnej filozofii politycznej. Powszechnie znana przestroga George'a Santayany każe nam bowiem dogłębnie przyjrzeć się owej doktrynie, we wszystkich jej aspektach, by ustrzec się przed „powtarzaniem historii na nowo".
Stąd potrzeba poniższego opracowania, poświęconego zróżnicowanym obliczom nacjonalizmu, przejawiającego się na przestrzeni dziejów pod różnymi szerokościami geograficznymi. Należy bowiem mieć na uwadze, że jakkolwiek ogólne zdefiniowanie nacjonalizmu – jako doktryny politycznej przyznającej narodowi centralną i uprzywilejowaną, aczkolwiek nie zawsze nadrzędną pozycję względem innych podmiotów, takich jak rodzina czy jednostka – nie budzi szczególnych wątpliwości, trudno uciec przed konstatacją, że dwa identyczne lub chociażby zbliżone nurty w ramach nacjonalizmu nie zdarzają się nigdy, gdyż jest on ściśle związany z etniczną, społeczną i kulturową specyfiką narodu, w którym się rodzi.
[...]
Życząc czytelnikowi miłej i pożytecznej lektury, autorzy niniejszej publikacji wyrażają nadzieję, że przybliży ona zjawisko nacjonalizmu tak w historycznych, jak i współczesnych obliczach, przyczyniając się do lepszego zrozumienia owej złożonej doktryny."
Spis Treści:
- Artur Bilski - "Narodziny tożsamości narodowej Turków. Geneza i rozwój nacjonalizmu tureckiego";
- Krzysztof Bokwa - "Ruchy narodowe w monarchii habsburskiej i wpływ na jej politykę wewnętrzną w XIX wieku";
- Łukasz Cyris - "Narodziny i rozwój nacjonalizmu greckiego";
- Grzegorz Czajka - "Zygmunt Balicki jako ideolog polskiego nacjonalizmu na przełomie XIX i XX wieku";
- Mateusz Domiszewski, Rafał Graczyk - "Nacjonalizm litewski - korzenie i rozwój";
- Piotr Eckhardt - "Istota, historia i mechanizmy nacjonalizmu gospodarczego";
- Grzegórz Górecki - "Nacjonalizm w Hiszpanii za rządów generała Francesco Franco";
- Gabriela Grochola - "Podkultury dewiacyjne. Skinheadzi a postawa nacjonalistyczna";
- Aleksander Haleniuk - "Nacjonalizm afrykanerski - przyczyny, cechy i wpływ na białą ludność współczesnej Afryki Północnej";
- Marcin Kaliński - "Idea Imperium - zarys koncepcji państwa ponadnarodowego";
- Agata Karbowska - "Nacjonalizm w Syrii na przełomie XX i XXI wieku";
- Paweł Jagiełło, Emilia Kopeć - "Model nacjonalizmu w Tanachu a współczesny Izrael";
- Piotr Niziński - "Czy Hezbollah stara się włączyć w nurt nacjonalizmu libańskiego";
- Kamil Pindel - "Nacjonazlim Karola Maurrasa i Action Francaise";
- Wojciech Ufel - "Największy naród bez państwa. Kwestia kurdyjska w Turcji";
- Łukasz Walczak - "Górnośląskie tendencje odśrodkowe a polski ruch narodowy";
- Katarzyna Żaczek - "Estado Novo według Antonio Salazara".